Het Amerikaanse ministerie van Justitie overweegt maatregelen om de monopoliepositie van Google te beperken door te eisen dat de Chrome-browser niet langer eigendom is van Alphabet, het moederbedrijf van Google. Hoewel een gedwongen verkoop nog niet is bevestigd, wordt de druk op Google steeds groter. Maar zijn deze eisen terecht? Hieronder leggen we de situatie uit.
Antitrustzaken: een verkoop van Chrome en Android?
Amerikaanse toezichthouders hebben aangegeven dat Google mogelijk zijn Chrome-browser moet verkopen. Zij zijn van mening dat Chrome aanzienlijk heeft bijgedragen aan de dominantie van Google. Daarnaast wordt ook het idee geopperd dat Google het Android-besturingssysteem zou moeten afstoten. Hoewel het loskoppelen van Android complex zou zijn, blijft de focus voorlopig op de Chrome-businessunit.
De overheid stelt dat het verkopen van Chrome “de controle van Google over een belangrijk toegangspunt tot zoekopdrachten permanent zal beëindigen.” Dit zou concurrenten toegang geven tot de browser, die nu door een meerderheid van internetgebruikers wordt gebruikt. Volgens StatCounter had Chrome in oktober 2023 een marktaandeel van 66,68%, gevolgd door Safari (18,07%).
Een poging om concurrentie te herstellen
De Amerikaanse districtsrechter Amit Mehta zal in het voorjaar van 2025 beslissen hoe de “verloren concurrentie als gevolg van het illegale gedrag van Google” kan worden hersteld. Google heeft eerder kritiek geuit op het voorstel en noemde het “radicaal”, met het argument dat het consumenten en bedrijven die gebruikmaken van hun diensten zou schaden.
Een belangrijk punt in de rechtszaak zijn exclusieve contracten waarmee Google hardware- en softwareleveranciers betaalde om hun zoekmachine als standaardoptie in te stellen. Toezichthouders willen dat gebruikers de mogelijkheid krijgen om zelf hun voorkeuren te kiezen bij het instellen van apparaten.
Daarnaast stelt het ministerie van Justitie dat Google verplicht zou moeten worden om gegevens zoals zoekopdrachten en klikgedrag in licentie te geven aan concurrenten. Dit zou hen helpen om hun producten te verbeteren en een eerlijker speelveld te creëren.
Schending van antitrustwetten
Eerder dit jaar heeft de rechtbank geoordeeld dat Google de antitrustwetten heeft overtreden, zowel op de markt voor zoekmachines als voor advertenties. Dit nieuwste voorstel van de overheid is een poging om de schade veroorzaakt door de monopoliepositie van Google te beperken.
Google’s reactie en toekomstige stappen
Volgende maand krijgt Google de kans om zijn standpunten te presenteren. In maart 2025 zal het ministerie van Justitie een aanvullend standpunt delen, gevolgd door een geplande hoorzitting in april. Het proces kan worden beïnvloed door een mogelijke machtswisseling in de Amerikaanse regering, wat in januari kan leiden tot veranderingen in de aanpak.
Beperkingen voor AI-ontwikkeling
Het ministerie van Justitie heeft ook beperkingen voorgesteld met betrekking tot AI-ontwikkeling. Volgens hen is kunstmatige intelligentie “de waarschijnlijke route voor de volgende generatie zoekconcurrenten.” Om deze reden willen toezichthouders Google verbieden om te investeren in of samen te werken met bedrijven die actief zijn in de ontwikkeling van AI-zoekmachines, zoals ChatGPT Search en Perplexity. Als deze voorstellen worden aangenomen, zal Google ook afstand moeten nemen van zijn samenwerking met de AI-startup Anthropic, waarin het een investeerder is.
Deze ontwikkelingen markeren een belangrijke stap in de pogingen om de markt te reguleren en de concurrentie te herstellen. Het is nu wachten op de uiteindelijke beslissing over de toekomst van Google en zijn dominante positie in de technologie-industrie.
Hoewel er nog geen definitieve beslissing is genomen, schat Google de waarde van zijn populaire Chrome-browser op ongeveer 20 miljard dollar, mocht er een gedwongen verkoop plaatsvinden.
Waarom is Chrome belangrijk voor Google?
Google haalt geen directe inkomsten uit Chrome, maar de browser speelt een cruciale rol als ‘poort’ naar andere diensten zoals Gmail, Maps en de kunstmatige intelligentie van Gemini. Het stelt Google in staat om de activiteit van ingelogde gebruikers te volgen en deze gegevens te benutten voor het gericht aanbieden van advertenties, de voornaamste inkomstenbron van het bedrijf.
De voormalige CEO van Google, Eric Schmidt, benadrukte in een interview met CNBC dat de waarde van Chrome niet ligt in directe inkomsten, maar in het creëren van een naadloze ervaring tussen de browser en andere Google-producten.
Wat als Chrome verkocht moet worden?
In een blogpost heeft Google uitgelegd dat andere bedrijven, mocht Chrome worden overgenomen, mogelijk minder geneigd zullen zijn om te investeren in de browser zoals Google dat doet. Dit kan leiden tot een ander bedrijfsmodel, waarbij Chrome wellicht niet langer gratis blijft voor gebruikers.
Het vinden van geïnteresseerde kopers kan echter een uitdaging zijn. Ten eerste is het onwaarschijnlijk dat de Amerikaanse regering toestaat dat een niet-Amerikaans bedrijf, bijvoorbeeld uit China, de browser overneemt. Dit zou namelijk risico’s kunnen vormen voor de nationale veiligheid en innovatiecapaciteit van de VS.
Ten tweede staan sommige potentiële Amerikaanse kopers, zoals Amazon, zelf onder antitrustonderzoek. Dit kan een dergelijke transactie bemoeilijken of zelfs voorkomen.
De bredere impact van een gedwongen verkoop
Als de Amerikaanse regering besluit om een verkoop van Chrome af te dwingen, zal dit afhangen van het vinden van een geschikte koper. Deze stap zou niet alleen de zoekmachinemarkt hervormen, maar ook de opkomende AI-sector beïnvloeden.
Het plan wordt gezien als een van de meest agressieve pogingen in decennia om de macht van een technologiebedrijf in te perken. De laatste keer dat Washington een dergelijke stap ondernam, was tegen Microsoft in de jaren 2000 – een poging die destijds mislukte.
Een gedwongen spin-off van Chrome zou grote gevolgen hebben voor zowel Google als de bredere technologiesector. Of dit werkelijk plaatsvindt, hangt af van de politieke en economische ontwikkelingen in de komende maanden.
