“ChatGPT, nog maar enkele maanden geleden grotendeels onbekend, zorgt nu al voor een revolutie in de werkwijze in diverse sectoren.
ChatGPT is zo’n geavanceerd hulpmiddel dat het zelfs al wordt ingezet voor posities als programmeur bij Google, wat bijdraagt aan het verminderen van banen (volgens voorspellingen van het World Economic Forum zullen deze in 2025 met 85 miljoen krimpen). Ook heeft het Elon Musk geïnspireerd om een directe concurrent te ontwikkelen. Maar wat betekent dit voor belastingadvies en consultancy?
“Sorry, ik heb je misleid.”
Ik begon mijn avontuur met ChatGPT, me volledig bewust van de beperkingen – de ‘kennis’ van de chatbot reikt slechts tot 2021. Daarom was het essentieel om vanaf het begin een lijst met potentiële vragen nauwkeurig op te stellen.
Als eerste test heb ik gecontroleerd of ChatGPT in staat was om valstrikken te herkennen door te vragen naar artikel 9a van de Poolse vennootschapsbelastingwet. Tot mijn genoegen antwoordde ChatGPT met: “Er is geen artikel 9a in de Poolse vennootschapsbelastingwet. Het kan zijn dat het om een andere wet gaat of om een onjuist artikelnummer.” Deze reactie bleek correct.
In vervolgvraagstukken ging het mis, en ChatGPT reageerde als een middelmatige leerling: het gaf verkeerde antwoorden en zelfs zelfverzonnen regelgeving wanneer ik vroeg naar specifieke bepalingen. Zo meldde ChatGPT ten onrechte dat artikel 11n van de vennootschapsbelastingwet verwijst naar documentatie over verrekenprijzen, wat incorrect bleek. Toen ik hem hierop wees, herzag hij het antwoord en gaf hij toe dat dit niet juist was.
Na deze tests op wetkennis, concludeerde ik dat ChatGPT niet alleen foutieve antwoorden kan geven, maar dat deze voor niet-juridisch onderlegde gebruikers zelfs overtuigend kunnen overkomen. Dit gebrek aan accuraatheid maakt het lastig ChatGPT in juridische contexten te vertrouwen.
ChatGPT, hoe kunt u helpen?
Vervolgens vroeg ik de chatbot om hulp bij het opstellen van lokale transfer pricing-documentatie. Dit type documentatie bevat brede informatie over de belastingbetaler en diens marktomgeving. Al snel bleek dat ChatGPT uitstekend was in het voorbereiden van beschrijvingen, analyseren van tekst en numerieke gegevens. De bot was in staat om nuttige samenvattingen te genereren op basis van financiële overzichten en belangrijke financiële ratio’s te berekenen.
Na invoer van voorbeelddata berekende ChatGPT basisindicatoren zoals de operationele marge, maar ook complexere financiële metrics, zoals de gewogen gemiddelde kapitaalkosten.
De capaciteit van ChatGPT om snel marktanalyses te maken bleek indrukwekkend. Toen ik vroeg naar de financiële situatie in Polen in 2020, gaf de chatbot niet alleen een juist antwoord, maar lichtte ook de reacties van de Nationale Bank van Polen tijdens de COVID-19-pandemie toe.
Hoewel de antwoorden van ChatGPT waardevol bleken, was een nauwkeurige controle ervan essentieel.
Een tool met potentieel
Gebrek aan kennis van specifieke regelgeving en de noodzaak tot verificatie van antwoorden, zelfs bij plausibele reacties – betekent dit dat ChatGPT slechts een curiositeit is zonder praktische waarde voor belastingadvies? Absoluut niet. De voornaamste conclusie die ik uit mijn avontuur met kunstmatige intelligentie heb getrokken, is dat machinaal leren zich snel kan aanpassen aan praktische behoeften. Met training en supervisie heeft ChatGPT potentieel om het dagelijkse werk aanzienlijk te ondersteunen.”
“Verkeerd antwoord, onwetendheid over de wet, onnauwkeurige berekening? Dit gebeurt meestal maar één keer nadat we de tool uitleggen wat het juiste antwoord zou moeten zijn.
Een reeks repetitieve handelingen biedt een ideale omgeving voor het gebruik van ChatGPT. Indien goed getraind, zal het na verloop van tijd een waardevollere assistent worden die de gebruiker ondersteunt bij activiteiten die geen creatief of individueel denkwerk vereisen – iets wat nog steeds de grenzen van kunstmatige intelligentie overschrijdt.
Het is nu nog niet zover, maar zal dat in de toekomst anders zijn?
Hoe nuttig deze tool ook is, hij vergt nog steeds veel werk van zowel de makers als de gebruikers die de virtuele assistent aan hun behoeften moeten aanpassen.
Als we ons echter even wagen aan het voorspellen van de toekomst, dan is het moeilijk om ons een scenario voor te stellen waarin we over vijf jaar niet functioneren in een realiteit vol kunstmatige intelligentie, waarbij AI een deel van de repetitieve taken in belastingadvies overneemt.
De mens zal nog steeds de leiding blijven houden en richting geven aan zijn werk. Maar zal hij enkel en alleen ‘analoge’ geesten nodig hebben? De geschiedenis van de menselijke ontwikkeling, waarin er altijd naar gestreefd wordt om het werk te automatiseren, doet ons twijfelen aan zo’n scenario. Uit gegevens van het onderzoeksinstituut Gartner blijkt dat het aantal bedrijven dat kunstmatige intelligentie inzet tussen 2015 en 2019 met 270% is toegenomen. In 2019 gebruikte 37% van de bedrijven die werden ondervraagd al een vorm van AI in hun dagelijkse werk. Naar verwachting zal de AI-industrie tegen 2025 een omzet van 126 miljard dollar genereren. Volgens het World Economic Forum zal dit 97 miljoen nieuwe banen creëren, terwijl 85 miljoen bestaande functies zullen verdwijnen.
Kijkend naar de huidige trends om ons heen, lijkt dit alles sneller werkelijkheid te worden dan we misschien denken.”
