CEO’s van de grootste technologiebedrijven benadrukken vaak dat het beter is om te veel te investeren dan te weinig wanneer het gaat om kunstmatige intelligentie. Zulke uitspraken klinken hen echter makkelijk in de oren. Als bedrijven zoals Google en Meta geen winst weten te halen uit AI, zullen hun aandelen vroeg of laat in waarde dalen. Dan zal blijken dat ze te veel hebben geïnvesteerd, wat mogelijk zal leiden tot nieuwe ontslagrondes. Analisten vragen zich af of een rendement op investeringen in AI mogelijk is, en zo ja, wanneer dit te verwachten is.
De AI-wapenwedloop begon iets meer dan anderhalf jaar geleden met de komst van ChatGPT. Opeens volgden er tal van aankondigingen dat er een revolutie op komst was, en technologieaandelen stegen in een razendsnel tempo in waarde. Startups met ‘AI’ in hun naam vonden het duidelijk gemakkelijker om financiering te verkrijgen, en grote en grootste bedrijven ontwikkelden strategieën waarin kunstmatige intelligentie centraal stond. De enorme belangstelling voor AI is duidelijk zichtbaar in investeringen, niet alleen in de productie van chips voor AI-berekeningen, maar ook in investeringen gerelateerd aan de bouw van datacenters.
Amerikaanse media hebben opgemerkt dat er een tekort is aan kavels voor datacenters, evenals aan elektriciteit en materialen. Er worden nieuwe datacenters gebouwd, zelfs naast een vulkaan in El Salvador of in zeecontainers in West-Texas en Afrika. Gemiddeld verschijnt er elke drie dagen een nieuw datacenter in de wereld. De vraag is: is dit allemaal te snel gegaan?
Te hoge uitgaven, te weinig voordelen
In een onderzoek van Goldman Sachs getiteld “Gen AI: too much spend, too little benefit?” lezen we dat technologiegiganten en andere bedrijven van plan zijn om in de komende jaren meer dan een biljoen dollar te besteden aan hun AI-activiteiten. Voorlopig hebben ze echter niet veel om te laten zien.
Zoals opgemerkt door prof. Daron Acemoglu van MIT en Jim Covello, hoofd van het mondiale aandelenonderzoek bij Goldman Sachs, wekken de huidige AI-implementaties scepsis op. De generatieve AI die ten grondslag ligt aan tools zoals ChatGPT, zo merkt Covello op, is niet ontworpen om complexe problemen op te lossen die de hoge kosten zouden rechtvaardigen. Prof. Acemoglu van MIT zegt op zijn beurt dat de economische voordelen van AI de komende tien jaar ‘beperkt’ zullen zijn.
De beloften en aankondigingen zijn uiteraard vol enthousiasme over hoe kunstmatige intelligentie individuele bedrijven, industrieën en samenlevingen zal transformeren. Dit zet bedrijven ertoe aan om miljarden dollars te investeren in datacenters, computerchips, infrastructuur en de uitbreiding van energienetwerken. Maar zijn bedrijven niet per ongeluk te gefascineerd geraakt door AI en hebben ze niet een zeepbel opgeblazen die langzaam begint te barsten?
Prof. Acemoglu schat dat slechts een kwart van de AI-taken de komende tien jaar daadwerkelijk geautomatiseerd zal worden. Met andere woorden, de meeste taken zullen door mensen worden uitgevoerd omdat… ze goedkoper zijn. Bovendien zal AI volgens hem de productiviteit in de VS slechts met 0,5% verhogen en binnen tien jaar met 0,9% bijdragen aan de stijging van het bbp van de Amerikaanse economie. Covello stelt ondertussen dat AI complexe problemen moet oplossen om de kosten te rechtvaardigen, maar dat dit momenteel niet mogelijk is.
Er is ook een tekort aan hulpbronnen zoals chips en energie, nog voordat bedrijven de vruchten van AI beginnen te plukken. Zoals te lezen is in het onderzoek van Goldman Sachs, stellen analisten Toshiya Hari, Anmol Makkar en David Balaban dat een gebrek aan chips de AI-groei in de komende jaren zal beperken, en dat de energievoorziening een nog groter probleem kan worden. Brian Janous, mede-oprichter van Cloverleaf Infrastructure, is van mening dat Amerikaanse nutsbedrijven niet voorbereid zijn op de toenemende vraag naar energie, wat zou kunnen leiden tot een energiecrisis die de ontwikkeling van AI zou beperken.
Christian Mueller-Glissmann van Goldman Sachs gelooft dat alleen in het beste AI-scenario, waarbij AI de trendgroei en winstgevendheid van bedrijven aanzienlijk verhoogt zonder inflatie te veroorzaken, op de lange termijn een bovengemiddeld rendement zal opleveren. Voorlopig lijkt dit echter niet het geval te zijn.
Ze geven liever geld uit dan dat ze sparen
Er zijn al honderden miljarden uitgegeven aan verschillende AI-projecten, en investeerders beginnen ongeduldig te worden. Dit komt vooral doordat de financiële resultaten van technologiegiganten niet indrukwekkend zijn. Amazon deelde zijn toekomstvoorspellingen, die tegenvielen, waarschijnlijk door zorgen dat het bedrijf momenteel veel middelen besteedt aan AI zonder zichtbare resultaten of rendement op investeringen. Tegelijkertijd wordt de kernactiviteit geconfronteerd met obstakels en een steeds hevigere concurrentie. Het resultaat? Aandelen daalden met 12% in de afgelopen vijf dagen.
Intel heeft grote uitgaven aangekondigd om zich aan te passen aan de AI-golf, maar probeert nu de kosten met $10 miljard te verlagen en zal ongeveer 15.000 werknemers ontslaan. De aandelen van het bedrijf kelderden, met een daling van wel 25% op één dag. Momenteel dalen ze maandelijks met maar liefst 40%.
Er zijn ook AI-computers op de markt gekomen, uitgerust met nieuwe kwaliteitsprocessors en in staat om AI-taken offline uit te voeren. Hoewel de verkoop van deze apparaten is gestegen, weten analisten niet zeker of dit uitsluitend te danken is aan AI. Veel klanten besloten simpelweg nieuwe apparatuur aan te schaffen omdat ze de vorige een paar jaar geleden, vóór de pandemie, hadden gekocht. Aan de andere kant zijn de taken die we op een AI-computer uitvoeren momenteel niet belangrijk genoeg om een overtuigend argument te zijn voor de aanschaf van nieuwe apparatuur, althans voor de meeste consumenten.
Beleggers beginnen langzaamaan een simpele vraag te stellen: is dit alles echt iets waard? Of is dit weer een zeepbel in de technologische wereld? Morgan Stanley-analist Keith Weiss zei tijdens de winstoproep van Microsoft: “Er is een voortdurend debat gaande in de sector over de kapitaaluitgaven voor generatieve AI en of het genereren van inkomsten daadwerkelijk zal overeenkomen met die uitgaven.”
Consumenten willen AI gebruiken en waarderen bijvoorbeeld oplossingen zoals ChatGPT. OpenAI biedt echter betaalde versies van de tool aan voor $20 per maand, wetende dat de meeste klanten terughoudend zijn om er meer geld voor te betalen. Bij andere leveranciers is een soortgelijk probleem zichtbaar: zij verdienen wel geld, maar niet genoeg om de investeringen in infrastructuur en specialisten in relatief korte tijd terug te betalen.
Sundar Pichai, het hoofd van Google, zei onlangs dat het beter is om te veel te investeren in AI dan niet te investeren in iets dat de markt en de wereld kan veranderen. Mark Zuckerberg, het hoofd van Meta, gebruikte soortgelijke woorden toen hem werd gevraagd naar de plannen van de gigant op het gebied van kunstmatige intelligentie. Meta is een van de weinige giganten die AI gebruikt, bijvoorbeeld in tools voor het maken van reclame voor bedrijven, wat betekent dat het al wat geld verdient aan kunstmatige intelligentie, hoewel relatief weinig.
De reuzen geloven in resultaten na jaren
Bedrijven zoals Google, Microsoft, Meta en anderen blijven investeren en zijn van plan te blijven investeren in de ontwikkeling van AI. Amy Hood, Chief Financial Officer van Microsoft, zei tijdens de winstoproep van het afgelopen kwartaal dat investeringen in datacenters en AI naar verwachting de AI-inkomsten voor ‘de komende 15 jaar en daarna’ zullen ondersteunen. De grootste technologiebedrijven zijn ervan overtuigd dat ze het juiste doen, maar ze laten ons wachten op de resultaten en rekenen op het geduld van investeerders. Meta geeft niet eens een tijdshorizon; het bedrijf heeft alleen aangekondigd dat “ze in de loop van de tijd nieuwe omzetmogelijkheden zullen openen waarmee we een solide rendement op onze investeringen kunnen genereren.”
Iedereen geeft dus miljarden dollars uit aan AI en zal dat blijven doen, terwijl ze geloven dat investeerders geduldig zullen zijn. Ze zijn echter gewend geraakt aan omzet- en winststijgingen en verwachten steeds betere resultaten van bedrijven uit Silicon Valley.
Het bouwen van datacenters kost tijd, net als het trainen van AI-modellen, het introduceren van specifieke producten en het werven van klanten die bereid zijn ervoor te betalen. Geen enkel bedrijf wil zijn kans missen om een leidende positie te ontwikkelen, alleen maar omdat het rekenkracht ontbeerde of het AI-model onvoldoende ontwikkeld bleek. Zolang ze genoeg verdienen met hun kernactiviteiten en voldoende kapitaal hebben om hun investeringen te financieren, willen ze hun strategie niet veranderen. Wat als de aandelenwaarderingen verslechteren? Dan zullen ze doen wat ze de vorige keer deden, na de Covid-19-pandemie: ze zullen beginnen met het ontslaan van werknemers, waarbij ze zullen uitleggen dat dit in naam is van het verbeteren van de efficiëntie.
