Er verschijnen steeds meer diensten op de markt die kunstmatige intelligentie gebruiken om zowel jongere als volwassen gebruikers te helpen bij het plannen van hun toekomst. Maar is het echt een nuttig hulpmiddel, of komt het neer op niets meer dan koffiedik kijken?
Moderne technologie roept gemengde emoties op
Eton College, een van de meest prestigieuze scholen van Groot-Brittannië, heeft een totaalverbod op smartphones ingevoerd. Deze apparaten zijn vervangen door klassieke Nokia-telefoons. De school, waar het collegegeld $60.000 per maand bedraagt, vroeg de ouders van nieuwe studenten om alle slimme apparaten thuis te laten en enkel een simkaart mee te geven. Elke leerling ontvangt daarnaast een iPad, die uitsluitend voor studie wordt gebruikt. Deze nieuwe regels zijn ingesteld om de negatieve impact van moderne technologie op jonge mensen te minimaliseren; leerlingen beginnen op Eton op dertienjarige leeftijd.
Aan de andere kant heeft David Game College in Londen een tegenovergestelde aanpak gekozen. Hier is een proefprogramma gestart dat volledig gebaseerd is op kunstmatige intelligentie en virtual reality. Studenten worden echter niet volledig aan de algoritmes overgelaten. Het leren met AI wordt ondersteund door een menselijke docent, hoewel zijn rol beperkt blijft. Het doel van dit programma is om een gepersonaliseerde leerervaring te creëren die zich richt op de sterke punten en interesses van elke leerling, zodat zij hun potentieel volledig kunnen benutten en een carrière kunnen uitstippelen die bij hen past. Dit idee, waarbij leraren gedeeltelijk worden vervangen door algoritmes, roept veel ethische vragen en twijfels op, met name over de effecten van langdurige interactie met technologie op jonge mensen.
Een soortgelijk idee, zij het iets evenwichtiger, werd vorig jaar geïntroduceerd door raadsleden in Częstochowa, Polen. In het kader van het “Teraz Better Work”-programma sloten zij een contract met een bedrijf dat verschillende AI-diensten aanbiedt. Het doel is een applicatie te ontwikkelen die studenten helpt hun sterke punten te ontdekken en hun loopbaan optimaal te plannen. De applicatie, Mytalent.link, creëert op basis van een test een profiel van de leerling, dat vervolgens kan worden geverifieerd door de resultaten te evalueren. Vervolgens ontvangt de leerling advies over het onderwijs en passende beroepsrichtingen. Toegang tot het programma is mogelijk na registratie en ontvangst van een code van de docent, die de resultaten samen met de leerling bespreekt.
Het algoritme heeft grenzen
Er komen steeds meer tools beschikbaar die, met behulp van AI, helpen bij het definiëren van competenties. Platforms zoals Coursera en Udemy bieden gepersonaliseerde cursussen en mentorprogramma’s aan. Na het afronden van tests en het invoeren van benodigde gegevens, ontvangt de gebruiker aanbevelingen voor zijn of haar verdere loopbaan en passende specialisaties. Ook kan de gebruiker deelnemen aan simulaties, vergelijkbaar met een virtuele stage, om te ervaren hoe een bepaalde functie in de praktijk werkt. Dit helpt om te bepalen of dit daadwerkelijk de juiste richting is. Toch benadrukken de ontwikkelaars dat deze tools vooral zijn gericht op professionals die hun vaardigheden willen verbeteren.
Terwijl dergelijke hulpmiddelen veelbelovend lijken voor volwassenen die al kritisch nadenken en gevormd zijn, ligt het bij kinderen en adolescenten ingewikkelder. Kunnen we echt het levenspad van een jongere berekenen? Is loopbaanoptimalisatie het enige wat een jong brein nodig heeft? En wat zijn de risico’s van een dergelijk gepersonaliseerd onderwijsmodel?
Jowita Michalska, oprichter en CEO van Digital University, waarschuwt dat het idee met voorzichtigheid moet worden benaderd. Onlangs deelde ze haar mening op LinkedIn: “Persoonlijk ben ik van mening dat AI-gestuurde personalisatie het risico met zich meebrengt dat de leerervaring van studenten wordt beperkt. Echt onderwijs bloeit ook in de chaos, samenwerking en collectieve creatie. Wanneer we prioriteit geven aan efficiëntie en personalisatie, lopen we het risico studenten de kans te ontnemen om met het onverwachte, ongemakkelijke en onbekende om te gaan – elementen die nodig zijn voor de ontwikkeling van wijsheid en creativiteit.” Volgens Michalska is een holistische aanpak essentieel bij het ontwikkelen van competenties. Nieuwe technologieën spelen daarin een rol, maar het is net zo belangrijk dat jongeren worden blootgesteld aan sociale interacties en diverse meningen en standpunten.
AI is geen orakel
Futuroloog en doctor in de sociale wetenschappen Edyta Sadowska benadrukt dat het gebruik van kunstmatige intelligentie om onze carrières te plannen, geen simpele rekensom mag zijn.
“Voor mij betekent mensondersteunende technologieën het genereren van toegevoegde waarde. Als technologie, algoritmen en personalisatie me meer inzicht geven in mijn talenten en hun onverwachte verbanden, dan verbreedt dat mijn perspectieven en mijn denk- en cognitieve horizon. Maar dit model heeft alleen waarde als het wordt toegepast vanuit een mensgericht perspectief, niet als vervanging van de mens. Het is niet het algoritme dat mijn carrièrepad moet bepalen, maar ik kan samen met het algoritme, in samenwerking, mijn route uitstippelen.” Sadowska benadrukt dat technologie als hulpmiddel moet worden gezien, niet als een orakel.
